Author :
Abstract
Merkezi sosyal medya platformları, kontrol ve gücün tek bir noktada toplanmasına yol açmakta, bu da sansür, tekelleşme ve veri gizliliği ihlali gibi sorunları beraberinde getirmektedir. Sosyal medya platformları, uygunsuz buldukları içerikleri sansürleyebilmekte, tekelleşerek daha da güçlenmekte ve kullanıcı bilgilerini toplayarak üçüncü taraflara pazarlayabilmektedir. Bu bağlamda, Fediverse, merkezi olmayan bir sosyal medya yaklaşımı olarak öne çıkmaktadır.
Çalışma, merkezi sosyal medya platformlarının yarattığı sorunları ortaya koyarak, bu sorunlara karşı bir alternatif olarak geliştirilen Fediverse’in sunduğu potansiyel çözümleri değerlendirmektedir. Merkezi sosyal medya platformlarının tekelleşmesi ve kullanıcı verilerini kontrol etmeleri, bireysel mahremiyet ve ifade özgürlüğü açısından büyük riskler taşımaktadır. Fediverse platformları, merkezi bir otoriteye sahip olmadan, kullanıcıların kendi verilerini kontrol edebildiği ve kendi kurallarına göre topluluklar oluşturabildiği daha özgür ve demokratik bir ortam sunmaktadır. Ayrıca, bu platformlar daha az reklam ve daha fazla kişiselleştirilmiş içerik sunarak sosyal medya alanında yeni bir paradigma oluşturmaktadır.
Fediverse ile ilgili akademik çalışmaların sayısının hâlihazırda oldukça sınırlı olduğu göz önüne alındığında, bu çalışma mevcut alanyazın ve kullanıcı deneyimlerine dayalı bulguları bir araya getirerek bu alandaki boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Dolayısıyla, bu çalışmanın temel amacı Fediverse kavramına genel bir çerçeve çizmek ve Türkçe literatüre katkı sağlamaktır.
Keywords
Abstract
Centralised social media platforms lead to a concentration of control and power in one place, leading to problems such as censorship, monopolisation and privacy violations. Social media platforms can censor content they deem inappropriate, become more powerful through monopolisation, and collect user information and market it to third parties. In this context, Fediverse stands out as a decentralised approach to social media.
The study identifies the problems created by centralised social media platforms and evaluates the potential solutions offered by Fediverse, which was developed as an alternative to these problems. The monopolisation of centralised social media platforms and their control over user data poses great risks to individual privacy and freedom of expression. Fediverse platforms offer a freer and more democratic environment where users can control their own data and create communities according to their own rules, without a central authority. In addition, these platforms create a new paradigm in the social media space by offering less advertising and more personalised content.
Given that the number of academic studies on Fediverse is currently quite limited, this study aims to fill the gap in the field by synthesising findings based on existing literature and user experiences. Therefore, the main purpose of this study is to provide a general framework for the Fediverse concept and to contribute to the Turkish literatüre.
