Author :
Abstract
Sponsorluk kavramının modern anlamda gelişimi, küreselleşme ile eş zamanlılık göstermiştir. Modern anlamda sponsorluk kavramının özünde, ‘ticari bir potansiyelden yararlanmak için çeşitli etkinliklere nakdi ve benzeri destek verme’, şirket isminin ve markasının o etkinlikle birlikte anılmasını sağlama amaçlılığına hizmet etmek vardır. Küresel ekonomik anlayış, ulusal olan pazarların uluslararası pazarlara dönüşmesini sağlarken, firmaların rekabet ettiği marka sayılarının da artmasına neden olmuştur. Küreselleşme ile yaşanan ekonomik, kültürel ve psikolojik dönüşüm, küresel pazarlarda firmaların daha geniş kitlelere erişmek amacıyla aralarında sponsorluğun da bulunduğu farklı/çeşitli iletişim araçlarına başvurmasını gerekli kılmıştır. Etkinlik esaslı yürütülen sponsorluk faaliyetleri temelde mevcut ‘imaj’ı güçlendirme ve paylaşma odaklıdır. Ticari bir yatırım olarak görülen sponsorluk, günümüzde geçerliliği oldukça yüksek olan bir pazarlama iletişimi aracıdır. Bu çerçevede sponsorluk kavramı ve faaliyetlerini ele alan çalışmaları gözden geçirmek, tarihsel süreç içerisinde yaşanan dönüşümü ve seyri ortaya koymak açısından önemli ve değerlidir.
Türkiye’de sponsorluk alanında yapılan doktora tezleri incelenerek, sponsorluk ile ilgili tezlerin genel profilini ortaya koymak, tez yazmayı düşünen araştırmacılara fikir vermek amaçlanmıştır. Araştırmanın kapsamını, bahsi geçen bu tezlerin tamamına erişildiği için tam sayım yöntemi uygulanarak tezlerin hepsi nitel araştırma yöntemine başvurularak incelemeye dahil edilmiştir. Veriler, doküman incelemesi yoluyla elde edilmiş; betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir
Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre, ağırlıklı olarak tezlerin sosyal bilimler enstitüleri kapsamında yazıldığı; en fazla danışman unvanına profesörlerin sahip olduğu; sponsorluk alanında en fazla tezin devlet üniversitelerinde ve Marmara Üniversitesi’nde yazıldığı; ağırlıklı olarak yazılı dilinin Türkçe olduğu; nicel araştırma yönteminin en fazla kullanılan yöntem olduğu; en az karma yöntemin kullanıldığı görülmüştür.
Keywords
Abstract
The modern development of the concept of sponsorship has been synchronized with globalization. At the core of the concept of sponsorship in the modern sense is to serve “to provide cash and similar support to various events in order to benefit from a commercial potential”, to serve the purpose of ensuring that the company name and brand are associated with that event. The global economic approach has enabled the national markets to transform into international markets, while the number of brands in which companies compete has also increased. The economic, cultural and psychological transformation experienced with globalization that has taken place has made it necessary for companies to apply to different/various communication tools, including sponsorship, in order to reach wider audiences in global markets. Activity-based sponsorship activities are basically focused on strengthening and sharing the existing ‘image’. Sponsorship, which is seen as a commercial investment, is a marketing communication tool that is highly valid today. In this context, it is important and valuable to review the studies dealing with the concept and activities of sponsorship, and to reveal the transformation and the course of the historical process.
The aim of this course is to examine doctoral theses in the field of sponsorship in Turkey, to reveal the general profile of theses related to sponsorship, to give ideas to the researchers who are considering writing a thesis. Since all of these mentioned theses are accessed, the full count method is applied and all theses are included in the examination applied to the qualitative research method. The data were obtained through document review; analyzed using descriptive analysis technique.
According to the research result, mainly of the thesis is written within the context of Social Sciences Institute; consultant to be in possession of the title of professor at the most; at a maximum sponsorship State University and Marmara University in the field of the dissertation was written; the written language is mainly Turkish; the most used method of quantitative research methods; it was observed that the least mixed method was used.
Keywords
- AÇAR, Nimet (2014). Etkinlik Pazarlamasında Etkinlik Sponsorluğunun Ağızdan Ağıza Pazarlamaya Etkisi: Marka İmajının Aracı Rolü, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul.
- AKSOY, Hasan (2011). Çoklu Sponsorlukta İletişim Etkinliğinin İncelenmesi: Fuar Sponsorluğu Üzerine Bir Çalışma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, Konya.
- AKYÜZ, Ayşen (2008). Spor Sponsorluğu Ve İmaj Transferi: F1 Petrol Ofisi Grand Prix Üzerine Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- ALAY, Sema. (2004). Spor Sponsorluğuna Tüketicilerin Verdiği Reaksiyonu Belirleyen Etmenler Ve Spor Sponsorluğunun Tüketicilere Olan Etkileri, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, Ankara.
- ARGAN, Metin (2001). Spor Pazarlamasında Sponsorluk Ve Futbol Branşında Sponsorluk Yapan Kuruşlara İlişkin Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, Eskişehir.
- ASLANER, Gökçe, A. (2017). Türkiye'de Postmodern Dönemde Futbolu Yeniden Okumak: Üç Büyüklerin Taraftarları Ve Sponsorluk Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul.
- AVCI ÇÖLGEÇEN, B. (2008). Türkiye’de Kültür Ve Sanat Sponsorluğu: Türkiye İş Bankası Efes Pilsen Ve TÜRSAK Örneklerinde Sorunlar - Çözüm Önerileri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, Konya.
- BALTA PELTEKOĞLU, Filiz (2016). Halkla ilişkiler nedir?, İstanbul: Beta Yayıncılık.
- BEDİR ERİŞTİ, Duygu S. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri, (Editör), Adile Aşkım Kurt. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web-Ofset, s.1-17.
- BENNETT, Roger (1999). ‘Sports sponsorship, spectator recall and false consensus’, European Journal of Marketing, 33 (3/4), 291-313.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Şener; ÇAKMAK KILIÇ Ebru; AKGÜN, Erkan, Ö.; KARADENİZ, Şirin ve DEMİREL, Funda. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
- ÇAVUŞOĞLU, Bora S. (2011). Türkiye’de Spor Sponsorluğu Çalışmaları Kapsamında Fenerbahçe, Galatasaray Ve Beşiktaş Spor Kulüplerinin Futbol Takımlarının Ana Sponsorluklarının Bilinirliği Üzerine Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul.
- ÇINAR BİLGİÇ, Canan (2001). Etkin Bir Tanıtım Aracı Olarak Destekleme Çalışmaları (Sponsorluk), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- De PELSMACKER, Patrick; GEUENS, Maggie. and Van Den Bergh, Joeri (2013). Marketing Communication, United Kingdom: Pearson Education Benelux.
- DİKER, Ersin ve AKSOY, Fatih (2019). Bir Halkla İlişkiler Uygulama Alanı Olarak Sponsorluk, Özgür Selvi ve Zülfiye Acar Şentürk Editörler. Halkla İlişkiler Ve Uygulama Alanları: Yeni Eğilimler, Konya: Eğitim Yayınevi, s.107-144.
- DOĞAN TARAKÇI, İnci (2018). Bütünleşik Pazarlama İletişiminde Spor Sponsorluğu Ve Tüketici Satın Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, Ankara.
- DOĞAN, İsmailcan, (2018). Kurumsal İmaj Oluşturmada Sponsorluk Uygulamaları: Vodafone Örneği Üzerine Ampirik Bir Çalışma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, Konya.
- DOĞAN, İsmailcan ve CANÖZ, Kadir (2017). ‘Sosyal Sponsorluk Ve Kurumsal İmaj İlişkisi Üzerine Teorik Bir Çalışma’, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 37, 59-68.
- ERCAN, Özge (2016). ‘İletişim şirketlerinin spor sponsorluğunun etkilerinin incelenmesi’, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, Ankara.
- ERTEKİN, Baki A. (2016). Uluslararası Spor Organizasyonlardaki Sponsorluğun Kurumların Marka Değeri Üzerine Yarattığı Etkinin İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul.
- GROSS, Philip. (2014). Growing brands through sponsorship, Berlin: Springer Gabler.
- GÜÇLÜ SÖZER, Edin (2008). Sponsorlukların Marka Değeri Üzerindeki Etkisinin Ölçümlenmesi Ve Etkin Sponsorlukta Rol Oynayan Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye'de Etkinlik Sponsorlukları Üzerine Deneysel Bir Çalışma, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul.
- HARVEY Lee (2018). Researching the real world, http://www.qualityresearchinternational.com/methodology/RRW5pt1Introduc tion.php., Erişim Tarihi: 08.07.2020.
- HÜRMERİÇ, Pelin (2009). Sosyal Pazarlama Yöntemi Olarak Karşılıklı Yarar Odaklı Sponsorluk (Neden İlişkili Pazarlama) Uygulamalarının Tutumlar Üzerine Etkisi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış
- INTERNATİONAL EVENTS GROUPS (2018). What sponsors want & where dollars will go in 2018 report, http://www.sponsorship.com/IEG/files/f3/f3cfac41-2983-49be-8df63546345e27de.pdf, Erişim Tarihi: 09.03.2020.
- İMAMOĞLU, Selma Hülya (2000). Sponsorluk sözleşmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- İSLAMOĞLU, Hamdi ve ALNIAÇIK, Ümit (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta Yayınları.
- KARADENİZ, Mustafa. (2009). ‘Pazarlama İletişimi Kapsamında Sponsorluk Faaliyetlerinin Önemi’, Journal of Naval Science and Engineering, 5(1), s.6275.
- MEENAGHAN, A. JOHN (1983). ‘Commercial Sponsorship’, European Journal of Marketing, 17(7), p. 5-73.
- MEENAGHAN, A. JOHN (1991). ‘The Role Of Sponsorship İn The Marketing Communications Mix’, International Journal of Advertising, 10(1), p. 35-47.
- O’LEARY, Zına (2004). The Essential Guide To Doing Research, London: Sage Publications Ltd.
- OESCH, Pekka (2002). ‘Culture, Companies And Sponsorship – Delelopment And Practice’, Research Reports of the Arts Council of Finland Publication (Report No. 25). Helsinki: Arts Council of Finland
- OKAY, Aydemir (1996). Halkla İlişkiler Aracı Olarak Sponsorluk, Marmara
- SOYER, Fikret (2002). Türkiye’de Özel Sektör Kuruluşlarının Spor Sponsorluğu Uygulamalarına Yaklaşımları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- ŞENKAYA, Ahmet (2012). Felix atladı dünya izledi red bull kazandı, https://pazarlamasyon.com/felix-atladi-dunya-izledi-redbull-kazandi-red-bullartik-ucurur/, Erişim Tarihi: 12.03.2020.
- TAŞKENT, Hurşit Z. (2016). Spor Sponsorluğunun Satın Alma Niyeti Ve Marka Değerine Etkisinde Tüketici Etnosentrizminin Rolü: Türk Hava Yolları Örneği, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul.
- Teddlie, Charles. and YU, Fen (2007). ‘Mixed Methods Sampling: A Typology With Examples’, Journal of Mixed Methods Research, 1(1), p. 77-100.
- TINAZ, Cem (2011). Türkiye’de Sponsorluk Etkisinin Kontrolü Ve Farklı Ölçüm Tekniklerine Göre Durumun Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul.
- TÜREGÜN, Emre (2013). Sportif Organizasyonlar Sponsorluğu: Beko Basketbol Ligi Örneği, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmış
- YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları.
- YORUÇ ÇOTUK, Müfide (2007). Finansman Kaynağı Olarak Spor Sponsorluğu, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi,
- Cumhuriyetin Hayalleri Belgeseli, http://www.arcelikas.com/sayfa/181/Kultur__ Sanat_ve_Spora_Destek, Erişim Tarihi: 09.07.2020.
- Fanta Gençlik Festivali, https://www.staras.com.tr/tr/proje/fanta-genclik-festivali/, Erişim Tarihi: 09.07.2020.
- İstanbul Opera Festivali, https://www.operabale.gov.tr/uluslararasiistanbuloperafestivali2019/ Sayfalar/Anasayfa.aspx, Erişim Tarihi: 09.07.2020.
- Odun Pazarı Modern Müze, http://medyamerkezi.vodafone.com.tr/basin- bultenleri/vodafone-red-odunpazari-modern-muze-ninsponsoruoldu#:~:text=Vodafone%20Red%2C%20 Odunpazar %C4%B1%20Modern%20M%C3%BCze'nin%20Dijital%20%C4%B0leti%C 5 %9Fim%20Sponsoru%20Oldu Erişim Tarihi: 09.07.2020.
