Author :
Abstract
Sosyal medyanın bireyler tarafından sıklıkla kullanılmaya başlanmasıyla gözetim ve teşhir kavramları sayısız çalışmalara konu olmuştur. Bazı çalışmalarda elde edilen bulgulara göre, bireylerin sosyal medyada gözetlendiklerinin farkında oldukları ve kendilerini gönüllü olarak teşhir ettiği sonucuna varılmıştır. Bazı çalışmalarda da bireylerin sosyal medyada gözetlendiklerinin farkında olma düzeylerinin düşük olduğu ve rızaları doğrultusunda kendilerini teşhir ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmada, bireyler sosyal medyada izlendiklerinin, takip edildiklerinin, gözetlendiklerinin bilincinde midirler? Bilincindeyseler ters bir çelişki olarak sosyal medya kullanımlarında kendilerini teşhir etmede, takip edinilebilir, izlenebilir bir durumda olma eğiliminden neden vazgeçememektedir? Sorusuna yanıt aramaktadır. Bu amaçla çalışmada derinlemesine görüşme yöntemi kullanılarak 18 ve 25 yaş aralığında sosyal medyayı kullanan ve İstanbul’daki üniversitelerin lisans programlarında öğrenim gören 4 öğrenci ile görüşme yapılmıştır. Çalışma sonucunda, katılımcıların sosyal medyada gözetlendiklerine dair bilinçlerinin yüksek bir seviyede olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların sosyal medyaya kendilerini teşhir etmekten vazgeçmeme eğilimlerinin çeşitli nedenlere dayandırıldığı saptanmıştır. Bu nedenlerin başında sosyal medyaya bağımlı olma, herkesin sosyal medyayı kullanması ile kendini teşhir etmesi, diğerleri tarafından merak edilme arzusu, sosyal medyadaki beğenilerin kişisel tatmin vermesi gelmektedir.
Keywords
Abstract
With the frequent use of social media by individuals, the concepts of surveillance and exposure have been the subject of numerous studies. According to the findings obtained in some studies, it was concluded that individuals are aware of being watched on social media and that they voluntarily expose themselves. In some studies, it has been concluded that the level of awareness of individuals being watched on social media is low and they expose themselves in line with their consent. In this study, are individuals aware that they are being watched, followed, and spied on on social media? If they are conscious, why can't they give up their tendency to be in a followable and watchable state in displaying themselves in the use of social media, as an inverse contradiction? He is looking for an answer to his question. For this purpose, using in-depth interview method, 4 students between the ages of 18 and 25 who use social media and study in undergraduate programs of universities in Istanbul were interviewed. As a result of the study, it was determined that the awareness of the participants that they were being watched on social media was at a high level. In addition, it was determined that the tendency of the participants not to give up exposing themselves to social media was based on various reasons. At the beginning of these reasons are being addicted to social media, exposing himself with the use of social media, the desire to be wondered by others, and the likes on social media giving personal satisfaction.
Keywords
- Akdağ, G. (2015). Gözetim Toplumu Teorilerinin Tarihsel ve Teorik Bir İncelemesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Alkan, F. ve Özcan, A. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Gözetime, Güvenlik ve Mahremiyet Bağlamında Yaklaşımı Üzerine Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(1), 270-292.
- Ayan, G. (2016). Tüketim Kültürü Bağlamında Kimlik İnşasının Sosyal Medyada Kullanımı: Instagram Örneği. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Babacan, M. E. (2014). Sosyal Medya Sonrası Yeni Toplumsal Hareketler. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1) , 135-160.
- Çağlar, B. (2019). Yeni Medya İletişimi Nasıl Dönüştürdü: Pasif Mesaj Alıcısından Aktif, Üreten, Değiştiren, Yorumlayan ve Eyleme Geçen Aktif Mesaj Üreticisine, İletişim Bilimleri Çalışmaları I içinde (49-63). Cinman, M ve Dinçerden, E., Ankara: Akademisyen Kitabevi.
- Çambay, S. O. (2015). Bir Toplumsallaşma Aracı Olarak Yeni Medya: Kuramsal Bir Değerlendirme. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5) , 237-247.
- Çapcıoğlu, İ. (2019). Sosyal Medya ‘Yeni İnsan Tipi’ ve Etik Sorunlar. II. Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Kongresi, 658-668.
- Çömlekçi, M. F. (2019). Sosyal Medyada Dezenformasyon ve Haber Doğrulama Platformlarının Pratikleri. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (3), 1549-1563.
- Gürdal, E. ve Kanat, S. (2020). Hegemonyal Düzende Gözetim Toplumu. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21 (2) , 208-237.
- İnce, M. ve Koçak, M. C. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları: Necmettin Erbakan Üniversitesi Örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2), 736-749.
- Kara, T. (2016). Gençler Neden Snapchat Kullanıyor Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Üzerinden Bir Araştırma. Intermedia International E-Journal 3 (5) , 262-277.
- Kılıç, A. (2020). Genç Yetişkinlerin Sosyal Medya Bağımlılıkları, Sosyal Medya Kullanım Amaçları ve Romantik İlişki Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Biruni Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Lyon, D. (Ed). (2003). Surveillance as social sorting: Privacy, risk, and digital discrimination. London & Newyork: Routledge.
- Marx, G.T. (2015). Surveillance Studies. International Encyclopedia of The Social & Behavioral Sciences, 23 (2) , 733-741.
- Narin, B. (2018). Kişiselleştirilmiş Çevrimiçi Haber Akışının Yankı Odası Etkisi, Filtre Balonu ve Siberbalkanizasyon Kavramları Çerçevesinde İncelenmesi. Selçuk İletişim, 11 (2) , 232-251.
- TDK. Erişim (11.9.2021). https://sozluk.gov.tr/.
- Tekin, H. H. (2006). Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme. İstanbul University Journal of Sociology, 3 (13) , 101-116.
- Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24 (24), 543559.
- Ustakara, F. ve Türkoğlu, E. (2015). Y Kuşağının Bir Gözetim Mekanizması Olarak Sosyal Ağlar Üzerine Algısı: Gaziantep Üniversitesi Araştırması. Electronic Turkish Studies, 10 (10) , 939-958.
