ELEŞTİREL HABER ARAŞTIRMALARI: ELEŞTİREL SÖYLEM ÇÖZÜMLEMESİ, BRİTANYA KÜLTÜREL ÇALIŞMALARI İÇİN BİR YÖNTEM MİDİR?
Author :
Abstract
Bu makalenin konusunu eleştirel haber araştırmaları oluşturmaktadır. Çalışmanın bir ayağında yapısalcılık etkisindeki Britanya kültürel çalışmaları çerçevesinde bir haberin çözümlemesi yapılmıştır. Diğer ayağında ise makro-mikro şeması kullanılarak, eleştirel söylem çözümlemesi alanı açısından aynı haber çözümlenmiştir. Daha sonra bu ikisi karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda, birkaç kategoride aralarında benzerlik olmasına karşın çözümlemelerin büyük ölçüde farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Örneğin Britanya kültürel çalışmaları açısından yapılan çözümlemede haber değerliliğinin ve objektifliğin ideolojik üretime neden olduğu belirmiştir. Buna karşılık, eleştirel söylem çözümlemesi için dilbilimsel kavramlar eşliğinde çok daha teknik bir çözümleme yapılmıştır. Sonuçta bu çalışmanın bulguları, iki alanı bir araya getirmek isteyenlerin gerek kuramsal, gerek yöntemsel ve gerekse de çözümleme bakımından dikkatli olması gerektiğini söylemektedir.
Keywords
Abstract
The subject of this article is critical news research. In one leg of the study, a news analysis is carried out within the framework of British cultural studies, which is under the influence of structuralism. In the other leg, the same news was analyzed in terms of critical discourse analysis by using the macro-micro scheme. And then, the results of two analyses are compared. As a result of this comparison, even though there are few similarities in some categories, there are significant differences between two. For example, in the analysis carried out in terms of British cultural studies, it has been shown that newsworthiness and objectivity lead to ideological production. On the other hand, a much more technical analysis undertaken for critical discourse analysis along with linguistic concepts. In conclusion, the findings of this study suggest that those who want to bring the two fields together should be very careful in terms of theoretical, methodological and analytical issues.
Keywords
- ALTHUSSER, Louis (1991). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, (Çev: Yusuf Alp ve Mahmut Özışık), İstanbul: İletişim Yayınları.
- BALİBAR, Etienne (1991). Althusser İçin Yazılar, İstanbul: İletişim Yayınları.
- BARKER, Chris ve GALASINSKI, Dariusz (2001). Cultural Studies and Discourse Analysis A Dialogue on Language and Identity, London: Sage Publications.
- COWARD, Rosalind ve ELLİS John (1985). Dil ve Maddecilik, (Çev: Esen Tarım), İstanbul: İletişim Yayınları.
- CURRAN, James, GUREVİTCH, Michael ve WOLLACOTE, Janet (1991). “İletişim Araçları Üzerine Çalışma: Kuramsal Yaklaşımlar”, (Çev.: Meral Özbek), İLEF Yıllık, s. 228-253.
- ÇAM, Şerife (2008). Medya Çalışmalarında İdeoloji Epistemolojik ve Metodolojik Sorunlar, Ankara: De Ki Yayınları.
- DURSUN, Çiler (2001). Televizyon Haberlerinde İdeoloji, Ankara: İmge Kitabevi.
- FAIRCLOUGH, Norman (1992). Discourse and Social Change, London: Polity Press.
- FAIRCLOUGH, Norman (2003). “Dil ve İdeoloji”, İçinde Söylem ve İdeoloji Mitoloji-Din-İdeoloji,, (Çev.: Barış Çoban, Zeynep Özarslan, Nurcan Ateş), İstanbul: Su Yayınları, s. 155-171.
- FISKE, John (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş, (Çev.: Süleyman İrvan). Ankara: Ark Yayınları.
- GRAMSCI, Antonio (1992). “Culture and Ideological Hegemony”, İçinde Culture and Society, (Eds), Jeffrey C. Alexander ve Steven Seidman, Cambridge: Cambridge University Press, p. 47-54.
- HALL, Stuart, CRITCHER, Class, JEFFERSON, Tony, CLARKE, John ve ROBERTS, Brain (1982). Policing the Crisis: Mugging, the State and Law and Order, London: The Macmillan Press Ltd.
- HALL, Stuart (1996). “Signification, Representation, Ideology: Althusser and the Post-Structuralist Debates”, İçinde Cultural Studies and Communication, (Eds.), J. Curran vd., London: Arnold, p.11-34.
- http://www.kursunkalem.com/gramer-terimi/karsit-anlamlilik/#gsc.tab=0, Erişim Tarihi: 17.12. 2020
- https://www.edebiyatokulu.org/2015/12/cumlede-anlam-karsitlik-iliskisi.html, Erişim Tarihi: 17.12. 2020
- İNAL, Ayşe (1996). Haberi Okumak, İstanbul: Temuçin Yayınları.
- LEMBO, Ron (2000). Thinking Through Television, Cambridge: Cambridge University Press.
- MERRINGTON, John (1985). “Gramsci’nin Marksizm Anlayışında Kuram ve Uygulama”, İçinde Siyaset Biliminde Temel Yaklaşımlar, (Ed.), Kemali Saybaşılı, İstanbul: Birey ve Toplum Yayınları, s.y.
- MUTLU, Erol (1998). İletişim Sözlüğü, Ankara: Ark Yayınları.
- ÖZBEK, Meral (1994). Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski, İstanbul: İletişim Yayınları.
- ÖZER, Ömer (1999). “Haber Söylemi: Türk-Yunan İlişkilerine Yönelik Haberlerin Türk Basınında Sunumu”, İletişim, (99)1, s. 121-155.
- ÖZER, Ömer (2001). “Kazanılmış Hakkın Tersine Çevrilmesi: 1 Mayıs 1996 Olaylarının Türk Basınında Sunumu”, İletişim, (9), s.109-135.
- ÖZER, Ömer (2008). “İdeolojik Atmosferin Kapsama Alanı: Bozüyük Olaylarının Ortadoğu ve Ülkede Özgür Gündem Gazetelerinde Sunumu Örneğinde Haber Söyleminde Yapılan İdeolojik Üretime İlişkin Yeni Bir Çözümleme”, İçinde Türkiye’de Sivil İtaatsizlik Toplumsal Hareketler ve Basın, Der. Erdal Dağtaş, Ankara: Ütopya Yayınları, s.377-432.
- ÖZER, Ömer (2010). Liberal Basın, Konya: Literatürk Yayınları.
- ÖZER, Ömer (2018). Gökyüzüne Çığlık Öncülerden Eleştirel Söylem Yaklaşımları ve Özgün Çözümlemeler, Konya: Literatürk Academia.
- ÖZER, Ömer (2019). Kızılca Kıyamet Koparken Britanya Kültürel Çalışmaları Çerçevesinde Özgün Haber Çözümlemeleri, Konya: Literatürk Academia.
- ÖZER, Ömer (2020a). Haber Söylem İdeoloji Eleştirel Haber Çözümlemeri, Konya: Literatürk Academia.
- ÖZER, Ömer (2020b). “Töre Bu Defa İsveç’teydi: “Fadime Şahindal Namus Cinayeti” Haberlerinin Yapısalcılık Etkisindeki Britanya Kültürel Çalışmaları Çerçevesinde İncelenmesi”, TRT Akademi Dergisi, 6(10), s. 491-513.
- SAUSSURE, Ferdinand (1985). Genel Dilbilim Dersleri, Der. C. Bally ve A. Sechehage, (Çev.: Berke Vardar), İstanbul: Birey ve Toplum Yayınları.
- SAUSSURE, Ferdinand (1992). “Sign and Language”, İçinde Culture and Society, (Eds.), Jeffrey C. Alexander ve Steven Seidman, Cambridge: Cambridge University Press, p. 55-63.
- SHOMAKER, Pamela ve REESE, D. Stephen (2002). “İdeolojinin Medya İçeriği Üzerindeki Etkisi”, İçinde Medya Kültür Siyaset, (Der. ve Çev.: Süleyman İrvan), Ankara: Alp Yayınevi, s. 127-178.
- SMITH, Philip (2005). Kültürel Kuram, (Çev.: Selime Güzelsarı ve İbrahim Gündoğdu), İstanbul: Babil Yayınları.
- STOREY, John (1993). An Introductory Guide To Cultural Theory and Popular Culture, London: Harvester, Wheatsheaf.
- TEO, Peter (2000). "Racism in the News: A Criticle Discourse Analysis of News Reporting in two Australian Newspaper", Discourse and Society, 11(1), p.7-49.
- Türk Dil Kurumu TDK (2020). https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 17.12. 2020.
- TÜRKOĞLU, Nurçay (2004). Toplumsal İletişim, Ankara: İmge Kitabevi.
- van DIJK, A. Teun (1983). “Discourse analysis: Its Development and Application to the Structure of News”, Journal of Communication, 33(2), p. 20-43.
- van DIJK, A. Teun (1988a). News as Discourse, New York: Lawrence Earlbaum Associates Publication.
- van DIJK, A. Teun (1988b). News Analysis, New York: Lawrence Earlbaum Associ- ates Publication.
- van DIJK, A. Teun (1991). “The Interdisciplinary Study of News as Discourse”, A Handbook of Qualitative Methodologies for Mass Communication Research, (Eds), K.B. Jensen ve N.W. Jankowski, Philadelphia: Routledge. 331-395.
- van DIJK, A. Teun (1993). "Principles of Critical Discourse Analysis." Discourse and Society, 4(2), p. 249- 283.
- van DIJK, A. Teun (1995). “Discourse Analysis as Ideology Analysis”, içinde Language and Peace, Ed. C. Schäffner ve A. Wenden, Aldershot: Dartmouth Publishing, p. 17-33.
- van DIJK, A. Teun (1998). Ideology, London: Sage.
- van DIJK, A. Teun (2001). “Critical Discourse Analysis”, içinde Handbook of Dis- course Analysis, (Eds.), D. Tannen, D. Schiffrin ve H. Hamilton, Oxford: Blackwell, 2001 (Longer version on homepage), p. 352-371.
- van DIJK, A. Teun (2006). “Ideology and Discourse Analysis”, Journal of Political Ideologies, 11(2), p. 115-140.
- van DIJK, A. Teun (2014). “Discourse-Cognition-Society”, içinde Contemporary Studies in the Critical Discourse Analysis, London: Bloomsbury, p. 1-36.
- van DIJK, A. Teun (2015a). Critical Discourse Studies: A Sociocognitive Approah, http://www.discourses.org/OldArticles/Critical%20Discourse%20Studies.pdf Erişim Tarihi 17.Aralık 2020.
- van DIJK, A. Teun 2015b). “Critical Discourse Analysis”, içinde Handbook od Dis- course Analysis, (Eds), D. Tannen, H. Hamilton ve D. Schiffrin, John Wiley and Sons, s. 466-485.
- van DIJK, A. Teun (2016). “Sociocognitive Discourse Studies”, içinde Handbook of Discourse Analysis, (Eds), J. Richardson ve J. Flowerdew, Philadelphia: Routledge, s.1-26.
- 08.12.2020 - 19:01 - 'Bildiğinizden daha fazlası' SON HABERLER SÖYLEŞİ FORUM YAZARLAR
- 29.11.2020 - 08:10 Güncelleme: 29.11.2020 - 08:10
- edilmişti. Tasarı, Ocak 2021'de Senatonun onayına sunulacak.
